Yedinci kabuk
Evet, yine Yedi... 7 gün, 7 gök, 7 renk, 7 nota, 7 iklim, 7 kıta, 7 yaş derken, bu sefer çok farklı bir bağlamda: Atomların 7 elektron kabuğu.
Başka bir şey ararken şu bilgi karşıma çıktı:
Atom numarası 94'den büyük olan 24 elemente Yapay (ya da sentetik) element denir. Bunlar yeryüzünde doğal olarak bulunmaz, ancak nükleer laboratuvarda başka elementlerden elde edilir.
tr.wikipedia.org/wiki/Yapay_element
50 yıl önce okuduğum kimya kitabına baktım. Hakikaten, 15 elementin yeri boş duruyor. Boşluk o zaman dikkatimi çekmişti ama elementler tablosunun gelişmekte olduğunu bilmiyordum.
 |
| 1966 baskılı Chemistry ders kitabının iç kapağı |
1869'da yayınlanan periyodik tablo 92 numaralı Uranyumda son buluyordu ama bir çok element henüz keşfedilmemişti, eksik kutular vardı. Kimyacılar açısından bundan sonra gelen yapay elementler hiç ilginç değil. Radyoaktif elementleri de dışlayınca, kimyanın ilgi alanı 83 numaralı Bizmut ile bitiyor.
Lakin nükleer fizikçiler için asıl ilginç olan bu bölge, çünkü yeni elementler yapmak mümkün! Yapay elementlerin sentezi uzun bir süreç, 1940'larda başlamış ve tablonun bütün eksikleri ancak 2010'da tamamlanmış.
 |
| Tamamlanmış tablo içinde Radyoaktif elementler (Uygulamada Bizmut radyoaktif sayılmıyor) Kaynak: Incnis Mrsi |
Tabloyu bir sayfaya sığdırabilmek için, L ve A kutularında olması gereken 30 ağır element, tablonun sonuna eklenmiş. Periyodik tablonun daha gerçekçi bir sunumu şöyle:
 |
| Kaynak: DePiep |
En ağır elementin 118 elektronu 7 kabuğu şöyle dolduruyor:
2 + 8 + 18 + 32 + 32 + 18 + 8 = 118
Og elementinin tahmini elektron dizilişi:
1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d10 4s2 4p6 4d10 5s2
5p6 4f14 5d10 6s2 6p6 5f14 6d10 7s2 7p6
 |
| Bilinen en ağır element içinde 7 kabuk ve 19 yörünge |
Kimyasal olarak çok mutlu ve kararlı bu elementin çekirdeği rahat durmuyor, milisaniye mertebesinde bölünüp daha kararlı bir maddeye dönüşüyor. Bu nedenle, Og hakkında yazılan her şey tahminlerden ibaret: Böyle bir element olsaydı yoğunluğu yaklaşık demir kadar olurdu, 52 derecede sıvılaşırdı, vb...
