İsimler Değişmesin

İsim bir insanın en önemli kimliği iken neden değiştirilir? Okuldaki arkadaşımız "Fatma Kaya" nasıl birden "Aysel Uysal" oluverir? Yıllarca kendini alıştırdığı ismini bırakıp da eşinin adını taşımak neden?

Burada iki temel varsayım var, toplum olarak şartlanmışız, başka türlü olamıyacağını düşünerek:
* Bir ailede herkes aynı soyadını taşımalı
* Nüfus kayıtlarında aile fertleri bir arada olmalı

Bunların ikisi de gereksiz, çağdışı, kadınlar için ek yük getiren varsayımlar. Bu kuralları şöyle basitleştirsek ne kaybederiz?
* Her kişi babasının soyadını taşır
* Her kişi babasının nüfus kütüğündeki kayıtlara eklenir

Böylece, evlenme ve boşanmalarla insanların isimleri ve nüfus kütükleri değişmiyecek. Kimlik krizinden ve gereksiz bir işlemden kurtulacağız.

Peki, "Fatma Kaya" nasıl "Aysel Uysal" oldu?
Vukuatlı nüfus kaydından takip edelim:
* Doğum: Fatma Aysel Kaya
* Evlenme: Fatma Aysel Çalışkan, kayıt Ordu'ya nakledildi
* Boşanma: Fatma Aysel Kaya
* Evlenme: Fatma Aysel Uysal, kayıt Kars'a nakledildi

Kızcağızın adı hep Aysel idi, aslında. Ama okulda öğretmenler hep ilk ismi kullandığından, herkes ona Fatma derdi. Böylece Fatma onun esas kimliği olmuştu. İlköğretimdeki bu küçük kimlik krizinin üstüne, üç kere daha adı değişmiş ve üç kere nüfus kayıtları taşınmıştı.

Kimse kalkıp "Medeni Kanun iki ismi de taşımaya izin veriyor" demesin. Pratikte bunu uygulamaya imkan olmadığı görüldü. Kadınlar hâlâ evlenmenin "erkeğin ailesine verilmek" olduğu, boşanmanın normal kabul edilmediği bir geleneğin bıraktığı yükü taşıyorlar. Nüfus kayıtlarında “isimler ancak mahkeme kararı ile değişir, evlenme ve boşanma ile değişmez” anlayışı kabul edilmeden bu yükten kurtulamayız.